به مناسبت روز درختکاری ، مطلبی را برایتان آماده کردم که به موضوع "درختکاری" در ایران باستان میپردازد. با من همراه باشید.
کاشت درخت و درختکاری در ایران و فرهنگ ایرانی ریشه ای دیرینه دارد. به گونه ای که هر فرد زرتشتی هنگامی که صاحب فرزندی می شد موظف بود تا یک نهال یا یک درخت را همزمان با تولد فرزندش به نام او بکارد تا آن نهال با فرزندش رشد کند و بزرگ شود. با گذشت هزاران سال هنوز در میان زرتشتیان شاهد این ماجرا هستیم.
- کوروش بزرگ که بنیان گذار تمدن بشر بود و تمام مردم جهان را به یکتاپرستی فراخواند در زمانی که بر بسیاری از مردم و سرزمین های پهناوری حکومت می کرد مردمان جهان را به درختکاری و باغداری و کشت و زرع فرمان می داد تا در جهت آبادانی سرزمین خود بکوشد. کوروش بزرگ به هرجا که می رفت مردمان آن سرزمین را فرمان می داد تا با درختکاری باغ هایی زیبا بسازند که آن ها را به پردیس تعبیرمی کرد.
- در واقع می توان گفت منظور کوروش بزرگ از پردیس باغ هایی بسیار زیبا و بزرگ بود که با درختانی تنومند و گل هایی زیبا آراسته شده بودند و رودهای پربار آب در میان این باغستان ها روان بود. همان طور که بر همگان آشکار است بسیاری از تاریخ نویسان رومی و یونانی همواره از پردیس ها و باغستان های زیبای ایران باستان نوشته هایی را برای دیگر جهانیان به جای گذاشته اند.
- به همین دلیل ما ایرانیان می توانیم با افتخار ادعا داشته باشیم که در زمینه ی فرهنگ درختکاری دارای پیشینه ای هستیم که دیگر جهانیان از چنین پیشینه ای بهره مند نیستند. در واقع می توانیم ادعا کنیم که همین پردیس هایی که در زمان زرتشت ساخته و پرداخته شده اند موجب شده اند تا بهشت های اخروی با همان تفاسیر پردیس ها در فرهنگ دین های مختلف وارد شوند.
درختکاری در پاسارگاد پایتخت کوروش
همان طور که ذکر کردیم درختکاری در فرهنگ ایرانی پیشینه ای بی تمثیل دارد چرا که پاسارگاد که در واقع پایتخت کوروش بزرگ بوده است در میان باغستان هایی بسیار زیبا و پردییس هایی وسیع بنا شده است. همان طور که نقش های کتیبه های تخت جمشید حاکی و دلیلی بر این ماجراست.
در زمینه ی درختکاری در ایران باستان می توانیم بگوییم باستان شناسانی که در رابطه با تاریخچه ی درختکاری در ایران باستان فعالیت می کنند مدعی هستند که در باغستان ها و پردیس های شهر پاسارگاد سیستم آبیاری با جوی و همچنین حوضچه هایی وجود داشته است. در واقع خود پاسارگاد با اصالت ترین باغ ایرانی می باشد.
باغ پاسارگاد از چهار کرت به صورت یکپارچه تشکیل شده است. در واقع می توان در رابطه با پیشینه ی درختکاری در ایران باستان اظهار داشت باغ پاسارگاد همان چهار باغ معروف است. این اندیشه و تفکر حتی در شاهنامه ی فردوسی نیز نماد پیدا می کند به گونه ای که از باغستان های ایران باستان در اثر جاودانه ی فردوسی نیز سخن به میان آمده است.
در واقع فردوسی در شاهنامه به کاخ های قصر شیرین اشاره می کند که این کاخ ها در میان باغ ها و سرزمین های پر از درخت و جوی هایی با آب روان ساخته شده اند. همان طور که یاقوت حموی نیز به این موضوع اشاره دارد.
کهن ترین درخت ایران در رابطه با درختکاری در ایران باستان
